نورپردازی سقف کشسان

نورپردازی سقف کشسان عاملی بسیار مهم و تکمیل کننده سقف های کشسان است .

ما در این مطلب به نورپردازی های پشت سقف کشسان می پردازیم ،

همانطور که می دانید سقف کشسان تهنا سقف کاذب نورگذر است که به صورت یکپارچه نورپردازی و نصب می توان کرد.

نوار های LED در سقف کشسان معمولا در متریال هایی نصب می شوندکه بیشترین درصد عبور نور را دارند.

مانند ترنسپرنت و یا ساتن و سقف های چاپی

نورپردازی LED در سقف های چاپی برای وضوح بالاتر تصویر و روشنایی محیط به کار می روند.

نوارهای روشنایی LED در مدل های مختلف در بازار عرضه می شود که در این قسمت به چند نمونه از آنها می پردازیم.

نوار های LED به صورت خطی و ریسه ای هستند و در ولتاژ های مختلف مثل ۲۲۰ ولت، ۱۲ ولت و ۲۴ ولت و … می باشند.

LED ها به صورت تک رنگ (SMD) و رنگی (RGB) تقسیم بندی می شوند.
SMD : SURFACE MOUNTED DEVICE
RGB : RED , GREEN , BLUE
LED : LIGHT EMITTING DIODE
دیود افشان یا LED که دیود نوردهنده و یا دیودگسل نور نامیده می شود. یک قطعه الکترونیک از خانواده دیود ها است.
ال ای دی های تک رنگ مانند بقیه دیود ها دارای دو پایه ی آنُد وکاتد هستند.

ال ای دی های دو رنگ یا بیشتر دارای یک پایه مشترک معمولا کاتد و به ازای هر رنگ یک پایه دیگر معمولا آند هستند.

ال ای دی های نواری ۲۲۰ ولت :

ال ای دی های نواری AC یا ۲۲۰ ولت از خانواده روشنایی های دکوراتیو می باشد که بسیاری از متخصصان آن را به دلیل عدم نیاز به آداپتور استفاده می کنند.

ال ای دی نواری شلنگی:

ال ای دی نواری ۲۲۰ ولت به همراه ۲ شاخه یکسو ساز اولین دسته از ال ای دی های ۲۲۰ ولت در بازار هستند که به نام ال ای دی شلنگی شناخته می شوند که معمولا در ولتاژ های ۵۰ و ۱۰۰ متری ارائه می گردند.

این نوع ریسه فقط در فواصل یک متری قابل برش هستند.

معمولا برای اتصال این نوع ریسه از یکسو ساز استفاده می گردد تا برق AC را به برقی تقریبا DC تبدیل نماید. به دلیل نداشتن خنک کننده مانند آلومینیوم، بستر در بلند مدت دچار سوختگی و از کار افتادن یک طول یک متری از ریسه می گردد. همچنین در دراز مدت به واسطه حرارت ایجاد شده رنگ شلنگ مورد استفاده در روی نوار تغییر کرده و کدر شده و کیفیت نور را تحت تاثیر قرار می دهد.

ال ای دی ۲۲۰ ولت PWM:

این نوع ال ای دی شاخه ای بوده و مدار تغذیه آن از نوع دیجیتال بوده و بر روی خودِ ال ای دی شاخه ای قرار دارد.

به دلیل قرار داشتن ال ای دی ها بر روی بستر آلومینیوم، حرارت تولید شده دفع می گردد و همچنین اتلاف انرژی کمتری دارند و به نظر می رسد عمر بیشتری نسبت به شلنگی دارد.

معایب نوارهای ال ای دی ۲۲۰ ولت:

۱- ال ای دی ها به یکدیگر سری شده اند، لذا همین موضوع باعث می شود در صورت سوختن ال ای دی، الباقی ال ای دی ها خاموش شوند.

۲- از آن جایی که مدار مستقیما به برق شهری وصل می شود لذا احتمال تماس بدن به آن و برق گرفتگی وجود دارد و باید در ایزوله سازی دقت فراوان کرد.

۳- از دیگر نقاط ضعف ال ای دی های ۲۲۰ ولت این است که به دلیل نوسان برق AC استفاده از آنها در طولانی مدت باعث چشم درد و نهایتا سردرد می شود که این امر در ال ای دی های ۱۲ ولت به دلیل جریان DC کمتر احساس می شود.

مزایای نوارهای ال ای دی ۲۲۰ ولت:

۱- حرارت تولید شده کمتر بوده و مصرف برق و انرژی پایین می آید.

۲- استفاده از آن به دلیل عدم نیاز به پاور و آداپتور، مقرون به صرفه خواهد بود.

۳- در صورتی که نیاز به نصب در متراژ بالا باشد، با نگرانی کمتر بابت افت ولتاژ و افزایش هزینه های سیم کشی مستقیم سیم های ال ای دی به یکدیگر وصل خواهید کرد.

ال ای دی های ۱۲ ولت:

یکی از پرکاربردترین نورپردازی ها در سقف کشسان به دلیل مزایای آن، ال ای دی های ۱۲ ولت می باشد.

LED شاخه ای ۱۲ ولت عموما در کاربردهای روشنایی، حرفه ای و دکوراتیو مورد استفاده قرار می گیرد.

این نوع ال ای دی طول عمر بالایی دارد و به واسطه ی حجم وسیع، قیمت مناسبی دارد.

باید خاطر نشان کرد نسبت به LED 220 ولت نیاز به کار بیشتر و تجهیزات جانبی بیشتری دارد.

ال ای دی های شاخه ای عموما به بردهای آلومینیومی یا فیبری مجهز به ال ای دی های اس ام دی گفته می شود

که تقریبا غیر قابل انعطاف بوده و در عرض رایج ۵ میلی متر و ۱۰ میلی متری موجود می باشد.

ضخامت این ال ای دی های شاخه ای ۲ میلی متر است. همچنین طول آنها ۱۰۰ سانتی متر می باشد.

تراکم ال ای دی های شاخه ای (تعداد ال ای دی های در یک متر) ۷۲ می باشد و در موارد خاص نیز به ۱۴۴ می رسد.

ال ای دی های شاخه ای ۱۴ ولت از ترکیب چندین دسته ۳ تایی از ال ای دی های سری شده با یک مقاومت تشکیل شده است.

این دسته های ۳ تایی با هم موازی شده هستند و قابلیت برش در فواصل هر سه ال ای دی را دارا می باشند.

این ال ای دی ها با برد آلومینیومی راحت تر حرارت را دفع می کنند و طول عمر بیشتری دارند.

همچنین می توانند درون پروفیل آلومینیومی نصب شوند تا حرارت موثرتری را دفع کنند.

ال ای دی های شاخه ای بر اساس خصوصیاتی چون سایز چیپ، توان مصرفی و تراکم دسته بندی می شوند.

منظور از سایز ال ای دی شاخه ای چیپ ۸۵۲۰ و ۷۰۲۰ و … نشان دهنده سایز دیود در طول و عرض است.

به عنوان مثال چیپ ۵۶۳۰ ، ۵٫۶ میلی متر در ۳ میلی متر است. اس ام دی های ۱۲ ولت در رنگ های آفتابی، مهتابی و طبیعی (نچرال) در بازار عرضه می شود.

معایب ال ای دی های ۱۲ ولت:

۱- به دلیل موازی بودن هر سه ال ای دی با یکدیگر جریان عبوری از PCB افزایش یافته و چون ضخامت سطح رسانایی جریان بر روی مدار بسیار پایین است باعث افت جریان و به دنبال آن افت نور در طول مسیر می شود. البته این موضوع در متراژهای پایین محسوس نیست.

۲- مواردی از این ال ای دی ها دارای جریان بسیار بالایی هستند که علاوه بر نور بیشتر حرارت زیادی تولید می کنند که باید خنک کننده های آلومینیومی (هیت سینک) آنرا دفع کرد.

در غیر این صورت امکان سوختگی سطح در تماس با آنها و کاهش طول عمر ال ای دی وجود دارد.

محاسن ال ای دی های ۱۲ ولت:

۱- به دلیل تولید در تیراژ بالا و وجود قطعات ارزان به صرفه ترین ال ای دی ها هستند که متناسب با سایز چیپ ، کیفیت آن و تراکم ال ای دی های SMD قیمت گذاری می شوند.

۲- از آن جایی که هر سه عدد ال ای دی با یکدیگر سری و در نهایت موازی شده اند لذا می توان در محل اتصال PCB را برش داد و از دو قسمت به صورت جداگانه استفاده نمود.

ال ای دی نواری یا ریسه ای: (RGB)

شامل تعدادی چیپ ال ای دی اس ام دی می باشد که به صورت ردیفی روی مدار الکتریکی با جنس منعطف مونتاژ شده اند.

غالبا پشت این نوار دارای چیپ است تا برای نورپردازی سقف و فضاهای داخلی بر روی انواع سطوح مستقر شود.

ریسه های مقاوم به آب در پوشش چسب اپوکسی قرار داشته و از تماس مستقیم محافظت می شوند.

ال ای دی نواری در رنگ های مختلف وجود دارند که در مدل هفت رنگ (RGB) به کمک درایور و کنترلر مربوطه می توان تنظیمات دلخواه برای رنگ های انوار را اعمال کرد.

برق ورودی این ال ای دی توسط کانتوری که در دو طرف آن قرار دارد به کمک درایور ریموت کنترل RGB و آداپتور ۱۲ ولت تامین می گردد.

در هر رول تراکم ۳۰ و ۶۰ و ۱۲۰ ال ای دی در هر متر طول و با قابلیت برش هر ۵ سانتی متر و ولتاژ کاری ۱۲ و ۲۲۰ به بازار عرضه می گردد.

ریسه های RGB 12 ولت حلقه ی ۵ متری می باشد و قادر است روشنایی معادل ۳۳۰ لومن در هر متر را تولید کند.

این مقدار روشنایی معادل روشنایی یک لامپ ۳۰ وات رشته ای است.

پر کاربردترین ریسه های RGB با چیپ ۵۰۵۰ هستند که میزان مصرف آنها ۱ آمپر در هر مترطول است

و از سه رنگ قرمز، سبز،  آبی تشکیل شده است که با ریموت کنترل میتوان این رنگها را ترکیب کرد.

نحوه ی اجرای نوارهای ال ای دی:

قبل از این که به نحوه ی اجرای نوارهای ال ای دی در سقف کشسان بپردازیم، اشاره ای به چگونگی اتصال ال ای دی ها و چگونگی روشن شدن آنها اشاره ای کنیم:

ال ای دی شاخه ای ۱۲ ولت: (SMD)

برای راه اندازی و روشن کردن ال ای دی نیاز به آداپتور یا ترانس داریم.

وظیفه آداپتور تبدیل جریانAC 220 ولت بر DC 12 ولت است.

آداپتورها بر اساس آمپر و شدت جریان دسته بندی می شوند.

ترانس ها در آمپرهای ۲، ۵، ۱۰، ۱۵،۲۰ و ۳۰ آمپر مورد استفاده قرار می گیرند.

انتخاب نوع ترانس مورد نیاز بر اساس تعداد اس ام دی ها و مجموع مقدار آمپر مصرفی آنها است.

توجه داشته باشید که ترانس ۳۰ آمپر دارای فن خنک کننده است که علاوه بر این که آن را خنک می کند و طول عمر آن را افزایش می دهد، دارای سر و صدا نیز می باشد. لذا از این ترانس در محیط های تجاری و شلوغ که صدای فن ایجاد مزاحمت نمی کند استفاده شود.
ترانس دارای ورودی N یا فاز و نول و خروجی مثبت و منفی است.

ورودی ترانس به برق ۲۲۰ شهری و خروجی ترانس به اس ام دی وصل می شود.

رعایت اصول فنی و ایمنی در اتصال و راه اندازی اس ام دی و ترانس الزامی است.

قبل از تماس با برق ۲۲۰ ولت حتما از قطع بودن جریان در داخل سیم ها مطمئن شوید یا از ابزار ایمنی مانند دستکش و فازمتر استفاده کنید.

از اتصال برق ۲۲۰ ولت به خروجی ترانس جدا خودداری کنید زیرا که باعث سوختن ترانس می شود.

اس ام دی های لنز دار :

این نوع از smd با چیپست های قوی تر ولی تعداد کمتر با استفاده از لنزهای مخصوص زاویه تابش را بیشتر می کند و باعث می شود نور بیشتر پخش شده و یکپارچه به سطح برسد.

یکی از مشکلات نورپردازی در سقف های کشسان ایجاد سایه است.

در برخی موارد با استاندارد نبودن زوایای تابش نور و یا نصب غیر استاندارد و یا زیرسازی های بد ما شاهد سایه در نورپردازی سقف کشسان هستیم. اس ام دی های لنزدار با زاویه تابش بسیار خوب و استاندارد مشکلات سایه را تا حد زیادی برطرف کرده است.

مزایای استفاده از اس ام دی های لنزدار:

-روشنایی و نورپردازی کاملا یکنواخت و ملایم و بدون تیرگی به دلیل زاویه تابش زیاد
– صرفه جویی در مصرف انرژی (افزایش بهره وری)، به دلیل توان مصرفی حداکثر ١٢ وات
-کاهش گرمای تولید شده

نصب ال ای دی درسقف کشسان:

نصب ال ای دی در سقف کشسان مستلزم رعایت قوانین و نکات زیر می باشد:

۱-آمپر ترانس مورد استفاده باید از مجموع آمپرهای ال ای دی ها بیشتر باشد. (۱/۵ برابر)

آمپر ترانس > آمپر ال ای دی
آمپر ترانس = ۱/۵ × آمپر

۲- سیم های مورد استفاده در اتصال ال ای دی ها نقش مهمی را ایفا می کنند.

مقدار جریان عبوری از سیمها بستگی به ضخامت سیمها یا سطح مقطع آنها و نیز طول سیم دارد.

با افزایش سطح مقطع سیم می توان جریان بیشتری را به آن وارد کرد، عبور داد و بالعکس.

با افزایش طول سیم، مقاومت افزایش یافته و جریان کمتری را می توان از سیم عبور داد.

همچنین دما نیز در مقدار جریان عبوری از سیم تاثیر دارد.

با افزایش دما مقاومت کاهش می یابد و با کاهش دما مقاومت افزایش می یابد.

پس در دمای بالا جریان کمتری می توان از سیم عبور داد.

در صورتی که این قانون رعایت نشود سیم داغ شده و باعث آتش سوزی می شود.
به عنوان مثال: اتصال اس ام دی ها باید به صورت موازی باشد.

اگر اتصال اس ام دی ها توسط سیم ۱/۵ میلی متر انجام شود فقط مجاز به اتصال ۴ SMD هستیم.

پس هر ۶ SMD را با یک سیم ۱/۵ میلی مترمربع میتوان با طول ۵ متر به ترانس وصل کرد.

همچنین با سیم ۲/۵ میلی متر مربع می توان ۶ اس ام دی را با طول ۵ متر به شکل موازی به ترانس وصل کرد.

۳- یکی دیگر از قوانین مهم هنگام نصب اس ام دی در سقف های کشسان فاصله ی اس ام دی ها از هم و فاصله آن ها از سقف کشسان می باشد.

X: فاصله اس ام دی ها از هم
h: فاصله اس ام دی ها از سقف کشسان
x<h
فاصله SMD ها از هم باید حدود ۲۰ درصد کمتر از فاصله ی SMD ها از سقف کشسان باشد.

به عنوان مثال اگر h برابر ۲۰ سانتی متر باشد، فاصله اس ام دی ها از هم باید ۱۶ سانتی متر باشد. این قانون برای سقف های ترنسپرنت و سقف های چاپی با زمینه سفید می باشد. در سقف های با طرح و چاپ تیره تر می توان x≤h باشد.
توجه داشته باشید h به طور استاندارد باید بین ۱۵ الی ۲۵ باشد.
در صورت کم بودن فاصله h باید فاصله x نیز به نسبت کم شود که این موجب افزایش اس ام دی ها و نیز افزایش نور بیشتر و همچنین افزایش مصرف انرژی می شود.

فاصله اولین اس ام دی و آخرین اس ام دی از دیوار باید x/2 باشد.

با رعایت نکردن این قانون با خطوط سیاه و باریک و همچنین یکنواخت نبودن نورپردازی مواجه می شویم.

نکاتی که در هنگام نورپردازی SMD باید رعایت کرد:

قبل از شروع به نورپردازی حتما زیرسازی را انجام داده و از نریختن گرد و غبار روی سقف در آینده مطمئن شویم . (پوشاندن درزها، ایزوله کردن سقف اصلی و … )
هیچگونه جسم خارجی نباید در فاصله بین SMD ها و سقف کشسان قرار بگیرد. ( این مورد باعث ایجاد سایه می شود )
ال ای دی ها باید کاملا صاف به سقف و بالای سقف کشسان با رعایت اصول فنی نصب شوند و از محکم بودن اتصال آن ها اطمینان حاصل کنیم.

اتصالSMD ها توسط بست مخصوص شبکه بندی توسط سیم مفتول و یا پیچ انجام می شود.

اتصالSMD ها به سقف اصلی و بالای سقف کشسان بستگی به زیرسازی دارد.

از اتصالSMD ها با چسب جدا خودداری فرمایید به این دلیل که با گذر زمان و گرم شدنSMD ها دوام چسب از بین می رود و از سقف های اصلی جدا می شود.

محل قرار گیری ترانس ها و آداپتور در صورت امکان در خارج از سقف کشسان باشد که در صورت نیاز دسترسی به آن ها دشوار می باشد.

همچنین فاصله ترانس ها از LED ها باید در حد امکان کوتاه باشد.
هیچگونه سیمی نباید از سقف آویزان باشد و آن ها را با بست مخصوص به سقف مهار می کنیم.

SMD های مورد استفاده در سقف کشسان باید حتما از یک برند و یک نوع باشند تا نورپردازی به صورت یکنواخت انجام شود.

در ترانس ها و آداپتور ها معمولا یک پیچ تنظیم ولتاژ وجود دارد.

با افزایش و کاهش ولتاژ می توان مقدار نوردهیLED ها را تا حدودی تنظیم کرد.

همچنین با کاهش ولتاژ می توان طول عمر ترانس را افزایش داد و از گرم شدن بیش از حد ترانس وLED ها کاست.
چیدمانLED ها باید همگی در یک جهت باشند.
نصب سقف کشسان پس از تایید نهایی کافرما و تست کامل نورپردازی انجام شود.

نحوه راه اندازی و نصب نوار های RGB

نوار های ریسه ای RGB 12 ولت همانند نوارLED نیاز به آداپتور دارد.

علاوه بر آداپتور و ترانس در نصبRGB از دستگاهی به نام درایور یا کنترلر استفاده می کنیم.

وظیفه دستگاه درایور کنترل رنگ توسط ریموت و تنظیم نوع افکت و رنگRGB است.

درایور بین آداپتور وRGB قرار می گیرد ورودی درایور به خروجی ترانس و خروجی درایور به RGB وصل می شود.
RGB ها به صورت رول های ۵ متری عرضه می شوند.

ابتدا و انتهایRGB دارای سوکت است و به صورت سری و پشت سر هم به یکدیگر متصل می شوند.

نصب RGB در سقف کشسان از قوانین LED پیروی می کنند.

درRGB آمپر درایور نیز دارای اهمیت است و باید از مجموع آمپرRGB بیشتر باشد.

در مکان های بزرگ که از طولRGB بیشتر استفاده می شود باید از چندین ترانس استفاده کرد.

به نسبت افزایش طولRGB باید مقدار آمپر درایور نیز افزایش یابد.

برای افزایش آمپر درایور به تعداد آن نمی توان افزود و باید از دستگاه دیگری برای تقویت درایور استفاده کرد.

این دستگاه امپلی فایرLED نامیده می شود .

نورپردازی سقف کشسان